تاریخچه تصفیه آب به چه زمانی باز می گردد؟
تاریخ تصفیه آب، تقریبا به قدمت خود آب است! از زمانی که جمعیت رو به افزایش رفت، آب نیز دچار آلودگی‌های فراوان شد. در این زمان نیاز حیاتی به تصفیه و سالم‌سازی آب احساس می‌شد. با این که هزاران سال طول کشید تا چنین پیشرفت‌های خارق‌العاده‌ای که امروزه در صنعت تصفیه آب می‌بینیم رخ دهند، اما از همان ابتدای بشریت، اهمیت سلامت آب نوشیدنی درک شده بود.
تاریخچه تصفیه آب
نوشته‌ها و اسناد موجود به زبان‌های سانسکریت و مصری، از تلاش بشر برای تصفیه کردن آب به منظور تامین آب نوشیدنی سالم در هزاران سال پیش خبر می‌دهند. جوشاندن و گرم کردن آب، زیر نور خورشید به مدت طولانی از اولین روش های تصفیه آب موجود در تاریخ محسوب می‌شود.
در این اسناد همچنین به تصفیه کردن آب با استفاده از روش عبور دادن آب از میان سنگ و ماسه اشاره شده است. تصاویر بجا مانده از پانزده قرن پیش از میلاد مسیح در مصر، روش‌های مختلف مورد استفاده برای تصفیه آب را نشان می‌دهد.
می‌گویند هیپوکرات روش شخصی خود برای تصفیه کردن آب را خلق نموده بوده. تئوری چهار خُلق انسانی او منجر شد که او فکر کند ثبات و تعادل سلامت انسان به ثبات و تعادل در این چهار خلق بستگی دارد. یکی از توصیه‌های پزشکی او، استحمام در آب سرد برای بیماران دچار تب بود. این کار به نظر او موجب بازگشت تعادل بین چهار خلق با تنظیم دمای بدن می‌شد.
اهمیت آب سالم در تاریخ
همواره در کتاب‌های تاریخ مدرسه خوانده‌ایم که تمدن‌های بزرگ همیشه در کنار منابع آب به وجود آمده‌اند. بسیاری از جنگ‌های بشر ماقبل تاریخ نیز بر سر آب بوده است. پس آب همواره نقشی جدی در زندگی بشر ایفا کرده است.
در دوران مدرن نیز تامین آب نوشیدنی سالم و گوارا یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بشر در سراسر جهان محسوب می‌شود. سالانه میلیون‌ها نفر به دلیل عدم دسترسی به منابه آب آشامیدنی سالم جان خود را از دست می‌دهند.
در طول سالیان درار، دانشمندان و محققان هر روز بیش‌تر و بیش‌تر آلودگی‌ها و مواد مضر موجود در منابع آب را کشف نموده و سعی در حذف آن‌ها از آب نوشیدنی نموده‌اند. همچنین این محققان همواره رابطه‌ی جدیدی بین این آلودگی‌های موجود در آب و بیماری‌هایی که بشر به آن دچار می‌شود پیدا کرده‌اند.
تصفیه آب در قرون وسطی
نیاز به تامین منابع آب نوشیدنی سالم به قدمت عمر بشر است. اولین سند بجا مانده از تلاش بشر برای تصفیه آب پس از قرون وسطی، به سر فرانسیس بیکن بازمی‌گردد. او که شایعه‌ای مبنی بر احتمال تصفیه ی آب شور دریا و تبدیل آن به یک منبع آب آشامیدنی را شنیده بود، تلاش خود برای نمک‌زدایی از آب دریا را در سال ۱۶۲۷ آغاز کرد.
فرانسیس بیکن، که گمان می‌کرد اگر بتواند یک حفره کنار ساحل ایجاد کند که بتواند آب شور دریا را از درون آن عبور دهد، ذرات سنگی (که احتمال می‌داد سنگین‌تر از ذرات نمک باشند) مانع از عبور ذرات نمک می‌شوند. بنابراین در سمت دیگر، آب آشامیدنی شیرین و سالم خارج خواهد شد.
پس به همین دلیل بیکن تصمیم گرفت از روش فیلتراسیون سنگی استفاده کند. اما متاسفانه فرضیه‌ی او در عمل درست درنیامد. آنچه از سمت دیگر این سیستم تصفیه خارج شد، آب شور و غیرقابل نوشیدن بود.
اما نباید فراموش کرد که آزمایش بیکن جان تازه‌ای به سیستم های تصفیه آب بخشید. امروزه تمام کسانی که در صنعت تصفیه آب صنعتی و خانگی مشغول به کار هستند می‌دانند که این آزمایش بیکن چه تاثیر مهمی در تاریخ این صنعت داشته است.
اولین روش تصفیه آب در تاریخ
یکی از اولین روش های تصفیه ی آب مدرن، افزودن کلر به آب بوده است. افزودن کلر به آب موجب آزادسازی هیدروکلیریک اسید می‌شود که می‌تواند با میکروارگانیسم‌ها واکنش داده و موجب مرگ آن‌ها شود. با این حال به دلیل تاثیر منفی آن بر سلامت انسان و ناتوانی آن در از بین بردن انواع خاصی از تک‌یاخته‌ها، این روش به مرور زمان و با پیشرفت دیگر روش های تصفیه آب، محبوبیت خود را از دست داده است. اما باید اشاره کرد که روش تصفیه آب با افزودن کلر به آب کماکان در سراسر جهان و در کنار استفاده از سایر روش‌های مدرن فیلتراسیون و تصفیه، استفاده می‌شود.
فیلترهای مدرن تصفیه آب
- فیلتر کربن فعال: این فیلتر برای تصفیه‌ی گازهای محلول در آب همچون کلر، کربن مونواکسید، نیتروژن، آمونیاک و مواد ارگانیک همچون جلبک مرده، برگ و هر چیز مرده‌ی دیگری که آب در مسیر خود به خود افزوده به کار می‌رود. طبیعت و ساختار پرمنفذ کربن به جذل بهتر کلر و آلودگی‌های نظیر آفتکشها که در آب موجود هستند کمک می‌کند.
- فیلتر شنی: این نوع فیلتر در واقع از یک محفظه‌ی بتنی یا پلاستیکی تشکیل شده که درون آن با لایه‌هایی از شن و ماسه پر شده است. این فیلتر می‌تواند عوامل بیماری‌زا همچون میکروارگانیسم‌های موجود در آب و جامدات معلق را از آب آلوده و اولیه جدا کند. آب از بالای فیلتر وارد آن شده و در یک محفظه‌ی امن جمع‌آوری می‌شود.
- فیلترهای ماورا بنفش (UV): اشعه‌ی ماورا بنفش از آب می‌گذرد و موجب کشته شدن باکتری‌ها و میکروب‌های موجود در آن می‌شود. لازم به ذکر است که این کار با حمله به دی‌ان‌ای سلول‌های این مواد انجام می‌شود. این روش می‌تواند تا نزدیک به صد در صد آفتکشها را از بین ببرد. این فیلتر همچنین در تصفیه ی آب از انواع عوامل بیماری‌زا موثر است اما در دفع ذرات معلق، مواد شیمیایی، مزه‌ی بد و بوی بد آب توانایی چندانی ندارد. به همین دلیل است که اکثر فیلترها در کنار هم و نه به تنهایی استفاده می‌شوند.
- اسمز معکوس: سیستم اسمز معکوس از روش فیلتراسیون چندمرحله‌ای برای تصفیه کردن آب استفاده می‌کند. ابتدا آب اولیه با فشار وارد یک ممبران می‌شود. البته ممکن است پیش از ورود به ممبران، آب از دو فیلتر کربن و رسوبات عبور کرده باشد. ممبران با منافذ بسیار ریزی که دارد موجب تصفیه آب از دست میکروارگانیسم‌ها و مواد اضافی می‌شود. یکی از مزیت های سیستم اسم معکوس، توانایی بالای آن در از بین بردن بو و مزه‌ی بد آب و تولید آب آشامیدنی سالم، خوشمزه و خوش‌بو می‌باشد.
گفتنی است که دستگاه های تصفیه آب (ZZ) از مدرن‌ترین تکنولوژی‌های بکار رفته در سیستم اسمز معکوس در جهان استفاده می‌کنند. برای اطلاعات بیش‌تر می‌توانید دستگاه‌های موجود در همین سایت را مورد بررسی قرار دهید.
منبع:
